Wyróżniamy dwa rodzaje obrzęku limfatycznego: pierwotny i wtórny.
Pierwotny obrzęk limfatyczny jest efektem nieprawidłowej budowy systemu naczyń limfatycznych od urodzenia. Postacie pierwotne obrzęku limfatycznego związane z anatomicznymi anomaliami naczyń chłonnych dotyczą nie tylko kończyn, ale również innych narządów. Formy zmian pierwotnych są różne:
- hypoplasia (niedorozwój) – jest to mniejsza ilość lub zbyt mały przekrój naczyń limfatycznych,
- hyperplasia (rozrost)- jest to zbyt duży przekrój naczyń limfatycznych połączony z niewydolnością zastawek,
- aplasia (wrodzony brak)- regionalnie uwarunkowane braki naczyń chłonnych,
- pierwotne zwłóknienie (zabliźnienie) węzłów chłonnych – niedrożność węzłów chłonnych w wyniku ich zabliźnienia.
Czynniki wywołujące obrzęk pierwotny to w szczególności: ciąża, dojrzałość płciowa, wysięk, przesięk [12].
Wtórny obrzęk limfatyczny (nabyty) to uszkodzenie początkowo prawidłowego działającego i ukształtowanego układu limfatycznego. W krajach rozwiniętych najczęstszą przyczyną obrzęków chłonnych wtórnych jest choroba nowotworowa i to zarówno w postaci aktywnej, jak i w wyniku prowadzonego leczenia.
Najczęstsze przyczyny wystąpienia obrzęku nabytego:
- operacje – uszkodzenie układu chłonnego podczas terapii nowotworowej (najczęściej wskutek usunięcia węzłów chłonnych),
- radioterapia – naświetlanie (połączenie operacji i radioterapii są najczęstszą przyczyną wystąpienia obrzęku),
- urazy – uszkodzenie dużych naczyń chłonnych (kolektorów),
- złośliwe nowotwory (guzy),
- zapalenie – uszkodzenie dużych naczyń chłonnych (kolektorów):
- Lymphangitis – zapalenie naczyń chłonnych,
- Lymphnotitis, Lymphadenitis – zapalenie węzła limfatycznego,
- Phlebititis superficialis – powierzchowne zapalenie żył,
- Róża przyranna.
- Pasożyty – nicienie pasożytnicze – występujące w tropikach i powodujące mechaniczne zapchanie naczyń limfatycznych oraz dodatkowo toksyczne zatrucie.
Czynniki wywołujące obrzęk limfatyczny to wysięk i przesięk [12].
